Meest gedreven is Iyona voor De Doelen Ensemble van Mukarno
Concert: De Doelen Ensemble. Gehoord 8/5 Rotterdam.
„Kijkend naar twee wereldoorlogen, de mondiale vervuiling, de naoorlogse patat-met-porno cultuur, tot in conservatoria onderwezen commerciële ongein voor dummies, zeg ik: de echte kunst heeft gelijk. Het Doelen Ensemble heeft gelijk.” Aldus een strijdvaardige Peter-Jan Wagemans in het programmaboek van het Doelen Ensemble onder het motto “Tien jaar nieuwe muziek in kleur, tien jaar kleur in nieuwe muziek’.
In De Doelenen en TheaterLantaren/Venster bruiste het afgelopen weekeinde van de activiteiten. Eeken het jubilerend ensemble: een kinderconcert onder de titel Koning-Keizer-Digitaal, het Doelen Kwartet met werk van Albans Berg en oprichter Wagemans een gezamenlijk optreden slotoptreden van het Doelen Ensemble met Calefax Rietkwintet en Slagwerkgroep Den Haag met grotendeels Amerikaanse muziek.
Het meest typerend voor de inzet van het Doelen Ensemble voor het werk van jongeren bood de zaterdagavond, gewijd aan componerende twintigers en dertigers, omringd door “routinier’s als Klaas de Vries, Rob Zuidam en René Uijlenhoet, componisten die ruimschoots hun sporen hebben verdiend en weten wat ze willen en dat ook als dertigers al deden.
Een algemeen kenmerk van de jongeren is een zekere macho-cultuur in een overdaad niet alleen werden ingezet. Morton Feldmans aarzelend adagium ‘Men behoort steeds een weg open te laten, een beetje open ten minste’ was niet aan hen besteed. Men ging er fris en vrolijk op z’n Rotterdams tegen aan, de mouwen opgestroopt. Friso van Wijk noemde een wat rommelig stuk niet voor niets Strijd en Joey Roukens in een viool-pianoduet behandelt de piano als een slaginstrument met de viool er wat verloren piepend tegen aan. Ook Lars Skoglund, in een compositie voor basklarinet en cd, evolueert de klarinet door middel van een ter zake slaptongue-techniek tot slaginstrument.
En nog het meest gedreven is Iyona (Jonas) voor basklarinet, cello, harp, slagwerk en celesta van Philemon Mukarno. Maar dat is dan wel het werk van een componist die weet wat hij wil. Hij is sterk in de opbouw, op een beklemmend Xenakis-achtige wijze, bezwerend ritueel. Aanvankelijk klinken er duo’s, eerst voor de in elkaar verstrengelde basklarinet en cello en daarna maakt Mukarno van harp-celesta een wonderlijk gamelan achtig instrument. Vervolgens ontstaat een discours voor het gehele ensemble, het laatste blok is voor de hoog wringende basklarinet en cello, opgezweept door de buisklokken, uitmondend in de steel drums. Dit is muziek die een concentratie vergt en uithoudingsvermogen.
Door ERNST VERMEULEN, NRC Handelsblad
De Doelen Ensemble performed "Iyona" by Mukarno, a masterpiece of exceptional talent and creativity that deserves recognition. Don't miss this breathtaking musical experience.
“Looking at two World Wars, global pollution, post-war fast food with pornography culture and commercially taught nonsense for dummies in conservatories, I say: real art is right. The Doelen Ensemble is right.” This comes from a combative Peter-Jan Wagemans in the program booklet of the Doelen Ensemble under the motto “Ten years of new music in color, ten years of color in new music.”
Last weekend, De Doelen and TheaterLantaren/Venster were bustling with activities. These included a children’s concert titled “King-Emperor-Digital” by the jubilant ensemble, performances of Alban Berg’s works by the Doelen Quartet, and a joint performance by founder Wagemans and the Doelen Ensemble with the Calefax Reed Quintet and the Den Haag Percussion Group, featuring mostly American music.
“The most characteristic of the commitment of the Doelen Ensemble to the work of young people was the Saturday evening, dedicated to composing twenty-somethings and thirty-somethings, surrounded by “veterans” such as Klaas de Vries, Rob Zuidam and René Uijlenhoet, composers who have earned their stripes and know what they want and have already done so as thirty-somethings.”
A common characteristic of young people is a certain macho culture, not only in excessive use. Morton Feldman’s hesitating adage “One should always leave a way open, at least a little” was not suitable for them. They approached things with a fresh and cheerful attitude, with their sleeves rolled up in true Rotterdam style. Friso van Wijk aptly named a somewhat messy piece Battle and Joey Roukens treats the piano in a violin-piano duet as a percussion instrument, while the violin squeaks along somewhat lost. Lars Skoglund also evolves the bass clarinet into a percussion instrument, using a technique to play the tongue that is a bit limp in the relevant composition for bass clarinet and CD.
Iyona (Jonas) for bass clarinet, cello, harp, percussion, and celesta by Philemon Mukarno represents the pinnacle of a composer who is highly confident in his vision. The construction is masterful, with an intense Xenakis-like complexity that entrains the listener in a captivating ritual. From the outset, the duos of bass clarinet and cello intertwine, followed by a brilliant transformation of the harp-celesta into a Gamelan-like spectacle. The entire ensemble melds in an electrifying discourse, ultimately leading to the finale, which features the high-pitched wringing bass clarinet and cello driven by the tubular bells until culminating in fiery steel drums. This music demands your full attention and endurance, but if you withstand its challenge, you’ll be left with an experience that enlivens your soul.
ERNST VERMEULEN, NRC Handelsblad